وایتون چیست (Viton)؟

نوعی لاستیک مصنوعی و الاستومر فلوئوروپلیمر با نام تجاری وایتون است که اصطلاحا به آن نسوز هم می گویند. وینیلیدین فلوراید هگزا فلورو پلیمر نام شیمیایی این محصول می باشد و در استاندارهای ISO با نام FPM شناخته شده است و در رنگ های مشکی ، سفید ، سبز ، زرد ، قهوه ای ، قرمز ، بنفش ، طوسی و نارنجی موجود می باشد . در محیط هایی که میزان حرارت بالا است مانند محیط های نفتی و هیدورکربنی استفاده از لاستیک وایتون به جای لاستیک NBR پیشنهاد می شود .

وایتون ها مقاومت بالایی در دمای بین 200- درجه تا 400+ درجه بالای صفردارند .

بهترین مقاومت حرارتی را در بین تمام الاستومرها دارند و همچنین در برابر عامل های جوی و ازون دارند.
مقاومت در روغن های داغ و ترکیب آلیفاتیک و در هیدروکربن های کلرینه شده و آروماتیک
مقاوم در بیشتر اسیدهای معدنی حتی اسیدهای دارای غلطت بالا
در برابر پارگی مقاومت نسبتا خوبی دارد .
دارای خاصیت لرزه گیری قابل قبولی است .
سازگاری بالایی در برابر خورشید و عوامل جوی و فرسایش دارد .
سازگاری وایتون با سوخت و روغن مناسب است.

کاربرد وایتون ها :

به طور کلی در قطعاتی که با سوخت و روغن سروکار دارند نظیر صنایع خودروسازی ، هوا فضا ، لوازم خانگی ، صنایع غذایی و شیمیایی کاربرد دارند . از وایتون ها در ساخت غلطک ، اورینگ ، ورق و قطعات لاستیکی و … استفاده می شود. در سیستم های خلاء و مکانهایی که کمترین حد نفوذپذیری گاز را دارند ، در همه نوع مواد شیمیایی ، گریس ها ، حلال ها ، روانکارها و بنزین ها به کار می روند . درزگیرهای سوخت و شفت موتور اتومبیل ، شیلنگ ها و واشرهای خودرویی و قطعه های هواپیما و موشک همگی از جمله قسمت هایی هستند که وایتون ها در آن ها کارایی دارند .

انواع وایتون ها موجود در بازار :

لاستیک وایتون در گریدهای A , B , F, GBLT , GF GLT , GFLT , ETP در بازار عرضه می شوند . این محصول به صورت رول در ضخامت 1 الی 10 m.m ، در عرض های 1 – 1.2 و 1.5 m و از ضخامت 10 الی 50 m.m و به صورت ورق در ابعاد 1×2 تولید و ارائه می شود .

اورینگ (ORING) چیست ؟

اورینگ نوعی آب بند به شکل دایره‌ از جنس لاستیک جامد می باشد که با قرار گرفتن بین دو سطح تجهیز ، راه سیال را مسدود می کند و مانع از نشت مایع یا گازها می شود . کاسه نمد وایتون ، پکینگ وایتون ، واشر وایتون ، گردگیر وایتون از محصولات مرتبط با وایتون می باشد .اورینگ ها به دلیل شکل ساده و تنوع در سایز و اندازه و جنس قابل استفاده در تمام کارهای صنعتی می باشند و به عنوان رایج ترین آب بند شناخته شده اند .

جنس اورینگ ها :

اورینگ ها معمولا از جنس مواد الاستومری یا لاستیکی و در گاهی اوقات از مواد دیگری مثل PTFE و یا فلزات ساخته می شوند.

کاربرد اورینگ ها :

به طور کلی اورینگ ها جهت جلوگیری از نشتی بین دو سطح از جنس فلز یا غیر فلز استفاده می شوند .دسته ای از اورینگ ها به عنوان آب بند کننده در حرکت و گروهی دیگر نقش آب بند ثابت را ایفا می کنند .
اصولا اورینگ از یک مقطع دایره ای الاستومریک طراحی شده است که فشرده سازی اولیه را فراهم می نماید . نیروی مورد نیاز برای فشرده کردن اورینگ نتیجه دوام و قطر مقطع آن است . کشش اورینگ برای فشرده سازی آب بند با کاهش مقطع عرضی که باعث کاهش پتانسیل اورینگ می شود تاثیر می گذارد .
در فشار صفر و یا بسیار کم و پایین انعطاف پذیری طبیعی لاستیکی را فراهم می کند و عملکرد آب بند می تواند با افزایش فشار بهبود می یابد . این افزایش فشار در محیط های دینامیکی عملکرد آب بندی را ضعیف می کند . فشار قطری نیروی اصطحکاکی بین اورینگ و شیاری که در آن قرار گرفته شده است فراهم می کند و باعث آب بندی می شود .

در فشار های بالا ترکیب لاستیکی به شکاف جریان می یابد و آن را به طور کامل در برابر نشت قرار می دهد تا زمانی که فشار اعمال شده به اندازه کافی برای غلبه بر نیروهای اصطحکاک و تغیر شکل اورینگ به شکاف کوچک باشد طراحی اورینگ ها به گونه ای است که هنگامی که در شیار قرار می گیرند 7%یا کمی بیشتر جمع می شوند . اگر فشاری که سیال به اورینگ وارد می کند زیاد باشد اورینگ به بیرون از شیار رانده می شود .

در آب بندی تاسیسات مکانیکی و دستگاه های صنعتی با اورینگ ها مخصوصا حالت هایی که اورینگ وایتون بصورت دینامیکی مورد بهره برداری قرار می گیرد باید به این مسئله توجه نمود که فاصله (شکاف) بین قطعات اصلی طبق استاندارد باشد . زیرا ممکن است بر حسب فشار اعمال شده ، سرعت دینامیکی قطعه و سختی اورینگ مورد استفاده ، اورینگ ها جابجا شده و بین شکاف قرار گیرند و در نتیجه اورینگ از بین می رود . برای رفع این مشکل می توان اورینگ ها را با واشر های پلاستیکی تقویت کرد .
در ضمن باید به این نکته توجه داشت که اورینگ ها را نمی توان جایگزین رینگ های پیچیده تر که غالبا در پیستون ها و شفت پمپ ها استفاده می شود و به صورت لبه دار و مخروطی هستند و اغلب عمل آب بندی دینامیکی را انجام می دهند ، کرد .
اورینگ وایتون

اورینگ وایتون

سایز اورینگ ها :

سایز اورینگ وایتون با نمایش دادن دو مولفه از سه مولفه ی قطر داخلی ، قطر خارجی و ضخامت مشخص می شود . برای انتخاب ابعاد و سایز اورینگ ها با بیشترین عمر عملی و بهترین عملکرد و کارایی باید به تورم احتمالی و گسترش دمایی بالای آن توجه کنیم .
اصولا اورینگ ها به طور معمول از سایزداخلی 2 الی 700 میلی متر و ضخامت 1 تا 20 میلی متر را شامل می شود که وظیفه اصلی در آب بندی اغلب ماشین آلات و تجهیزات صنعتی و خانگی و کشاورزی و دیگر صنایع خاص را بعهده دارند .
اصولا باید به نحوی سایز و اندازه اورینگ را انتخاب کنیم که حجم شیاری که اورینگ در آن جا می گیرد نیم 5% کمتر از حجم اورینگ باشد و همچنین سایز اورینگ ها کمی کوچک تر از سایزخارجی شیار باشد تا آب بندی به بهترین نحوه ممکن صورت پذیرد .

جنس اورینگ ها :

جنس آن بسته به کاربرد این محصول در جاهای مختلف و همچنین شرایط کاری مختلف فرق می کند . جنس اورینگ ها از مواد پلیمری تی اس ایو تی پی ای ها می باشد که عمدتا از خانواده ی ترکیبات الاستومر استفاده می شود و بصورت نادر در برخی کاربردها از تفلون ها نیز استفاده می شود . کامپوندها مواد آماده اولیه از جنس لاستیک می باشند که برای تولید اورینگ و محصولات دیگر لاستیکی استفاده می شوند. عموما اورینگ ها از نظر جنس به NBR ، VITON ، SILICON ، KALERZ ، HNBR
تقسیم می شوند .

انواع اورینگ ها از لحاظ جنس :

اورینگ وایتون : مقاومت فیزیکی و حرارت بالا در برابر فشار و روغن ها ، اسیدها ، بنزین و آب کلردار
اورینگ تفلونی
اورینگ فلوروسیلیکون
اورینگ متری
اورینگ HNBR : مقاومت سایشی و فشار بالا و مقاوم در برابر انواع مواد هیدروکربوری و روغن ها
اورینگ کالرز
اورینگ نئوپرن-کلوروپرن
اورینگ اتیلن پروپیلن
اورینگ با روکش فلورین
اورینگ افلاس

اورینگ نیتریل NBR : مقاوم در برابر سایش و روغن های معدنی و گریس ها و حرارت . به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر محصولات نفتی و همچنین مقاومت در دمای بالا ، نیتریل بیشترین استفاده را از میان الاستومرها امروزه در صنعت آب بندی داراست.

اورینگها دو ویژگی خاص و متمایز کننده از دیگر قطعات لاستیکی دارند :
1) اندازه و ابعاد آن
2)جنس خاص یا نوع متریال آنها

اورینگ وایتون چیست؟

اورینگ وایتون از رایج ترین و پرکاربردترین و همچنین ارزان ترین آب بندهای رینگی و یا آب بند های الاستومری است که به صورت دو طرفه در سیستم های دینامیکی و استاتیکی وظیفه آب بندی را بعهده دارد . اصطلاحات FPM، FKM و Viton همگی نام های یک لاستیک مصنوعی سنتز شده یا به عبارت دیگر یک پلیمر فلوئورو الاستومر هستند . وایتون ها به طور کلی با هیدروکربن ها سازگاری بالایی دارند . اما با کتون هایی نظیر استون و متیل اتیل کتون ، حلال های استر مانند اتیل استات ، آمین ها و اسید های آلی مانند اسید استیک سازگاری ندارند. وایتون برای استفاده در سیستم های بخار یا آب داغ مناسب نیستند ، با این وجود ، می توان در سیستم های هیدروکربنی مخلوط با آب داغ از اورینگ وایتون استفاده کرد.

مشخصات اورینگ وایتون :

نسبت بهNBR و سیلیکون سنگین تر بوده و رنگ آن براق نیست . اورینگ وایتون یا نسوز در اثر کشیدن یا کارکرد در روغن ، گازويیل و بنزین حالت خود را حفظ می کند . البته لازم به ذکر است که هزینه اورینگ وایتون در مقایسه با اورینگ NBR بالاتر می باشد .
اورینگ وایتون ضد روغن ، هیدرولیک ، ضد اسید ، ضد بنزین ، ضد حلال ها و ضد سایش بوده و از اورینگ های معمولی و NBR فشار بسیار بیشتری را تحمل می کند . اورینگ های وایتون به دلیل مقاومت مناسب در برابر حرارت بالا و مواد شیمیایی خورنده یک جایگزین مطمئن به جای اورینگ های نیتریل هستند .

مزایای اورینگ وایتون چیست؟

از مزیت های خاص اورینگ وایتون می توان به کارکرد راحت و نصب بسیار ساده آنان با توجه به مقاومت بالای آنها در برابر پارگی و انعطاف پذیری آنها ، شکل ساده ، اشغال فضای کم و وجود آن در سایز و اندازه ها و متریال لاستیکی متنوع نام برد .
تولید آسان و قیمت پایین و مناسب اورینگ ها نیز از دیگر محاسن استفاده از این قطعه لاستیکی پرکاربرد است .

طراحی اورینگ ها نسبتا ساده است و با استفاده از قوانین ساده برای هندسه ی شیارها آب بند به دست می آید . تمایل اورینگ ها برای برگشتن به شکل اولیه آن زمانی که مقطع فشرده است از اورینگ وایتون یک آب بندی عالی می سازد .

کاربرد اورینگ وایتون :

اورینگ وایتون با توجه به تراکم مولکولی پایین و مقاومت دمایی (میانگین مقاومت دمایی اورینگ وایتون از 20- درجه سانتیگراد تا 200+ درجه سانتیگراد می باشد.) و شیمیایی بالایی که دارد کاربرد فراوانی در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع هوایی و صنایع خودرو و … کاربرد دارد . امروزه در شیرهای صنعتی مانند شیر توپی ، شیر پروانه ای ، شیر فلکه کشویی ، شیر سوزنی و شیر کشویی چاقویی استفاده از اورینگ وایتون بسیار چشمگیر می باشد و به عنوان یکی از اجزای اصلی شیرها به حساب می آید .

• صنایع لاستیکی

• اورینگ